هلیوگراور

چاپ هلیوگراور heliograph

آشنایی با چاپ هلیوگراور

بعد از مطالعه این مقاله با تاریخ چاپ گراور آشنایی با فرایند چاپ هلیو گراور موارد استفاده از چاپ هلیو معایب و محاسن استفاده از هلیو گراور

آشنا خواهید گردید

تاریخ چاپ گراور به سال ۱۳۰۰ میلادی، دوره رنسانس و کار هنرمندان ایتالیایی در آن زمان بر می گرده.

انچه این هنرمندان به آن مشغول بودند حکاکی‌های ظریفی بود که بر سطح نرم لوح های مسی بوده و با دست صورت می‌گرفت.

طرح ها در جایی که بر روی مس حکاکی می‌شدند، کانال‌ها یا حفره‌هایی را باقی می‌گذاشتند که مرکب رو به هنگام چاپ در خود نگاه می‌داشتند. بنابراین انچه که امروزه تحت عنوان اینتاگیلو یا چاپ گود می‌شناسیم ریشه‌ای ایتالیایی داره و به معنای چاپ از روی سطح یا طرح گود شده است.

در این میان چاپ گراور اشاره به روش صنعتی چاپ گود داره که مختص چاپ‌های با تیراژ بسیار بالا است.

به هر حال چاپ گراور در طول زمان پیشرفت و رواج بسیاری داشته تا جایی که به عنوان یک روش چاپی سریع و با کیفیت بسیار بالا، امروزه کاربردهای مختلفی داره.

اولین لوح چاپ گود ( نه سیلندر گود ) با روش عکاسی در حدود سال ۱۸۱۴ توسط جوزف نیکفور نیپکه ابداع شد.

او روش خود را هلیوگرافی نامید روشی که در اون گراور مسی برای چاپ به دستگاه بسته می‌شد.

بعدها فاکس تابلوت روش نیپکه را تصحیح کرد و نخستین فیلم نگاتیو رو برای ساخت لوح به روش هلیوگرافی افزود.

اما شخصی که به عنوان مخترع چاپ پیشرفته گراور شناخته شده کارل کلیف هست.

کلیف کارش را با اسید کاری گراور حساس به نور و عکاسی شده در ۱۸۷۵ شروع کرد.

او سرانجام در سال ۱۸۷۹ روش هلیوگرافی خودش رو تکمیل کرده و اون را در انجمن عکاسی وین معرفی کرد.

البته نسخه‌های چاپی کلیف نمونه‌هایی با کیفیت بسیار بالا بود که نظر مجموعه داران آثار هنری را جلب می‌کرد.

با این حال روش کلیف در ابتدا از محدوده شهر وین بیرون نرفت زیرا نمی‌خواست اسرار کار خودش رو افشا کنه.

به هر ترتیب سرانجام زمانی که روش خودش رو به فروش رسوند پرده از اسرار خود برداشت، اما تا هنگام مرگ در سال ۱۹۲۶ روش خودش رو ارتقا داد.

« انقلابی ترین حرکت او تبدیل چاپ گود از روی گراور مسطح به چاپ از روی سیلندر بود.

او نخستین ماله یا تیغه بلید را در روش گود ابداع و حتی نخستین سیستم چاپ رنگی گود با دستگاه رول را طراحی کرد.

او بدین ترتیب اصطلاح سیستم چاپ رتوگراور از روی سیلندر را رواج داد.» بعد از آنکه کلیف اسرار کار خود را فاش کرد.

دیگران به روش رتوگرار روی آوردن و طراحی تجهیزات برای این روش شروع شد.

با آغاز قرن بیستم رتوگراور به عنوان روشی برای چاپ‌های ظریف و با کیفیت در همه جا رواج یافت.

در دهه ۱۹۲۰ دستگاه‌های چاپ عظیم چهار و پنج رنگ وارد روش گراور شدند

و انواع کارت پستال، تقویم، کتاب‌های هنری و حتی مجلات بصورت تمام رنگی با اونها چاپ شد.

هلیوگرام یا همان روتوگراور ، سیستم چاپ گود است با کیفیتی بسیار نزدیک به چاپ افست.

هرچند مراحل آماده سازی این نوع چاپ بسیار گرانتر از انواع دیگر، چاپ چون افست و فلکسو می باشد.

اما برای چاپ ایده آل به شکل رول بر روی BOPP و موادی از این قبیل، بهترین انتخاب محسوب می شود.

بخصوص اینکه مصرف لفاف هایی از این نوع برای کارخانجات تولیدی همیشگی و با تیراژ بالا باشد.

دلیل آن هم این است که با سیلندر تهیه شده، می توان در تیراژ میلیونی چاپ کرد

در حالی که در روش افست برای تیراژهای بالا بایستس زینک های مجدد تهیه کرد یا به اصطلاح زینک ها را سوزاند.

چاپ هلیو دارای دستگاههای بسیار بزرگ و دارای بیشترین سرعت چاپ در صنعت چاپ می باشد

که توانائی چاپ با بالاترین کیفیت و ارزانترین قیمت چاپ در دنیا همچنین توانایی چاپ بصورت رول تا عرضهای متفاوت

و چاپ چندین رنگ بصورت همزمان را دارا میباشد ( البته چاپ افست و فلکسو هم چنین قابلیت هایی دارند )

چاپ بر روی میکرونهای کم و بالا را به راحتی انجام می دهد و محدودیتی در جنس مواد چاپ شونده ندارد .

اما هزینه این نوع از چاپ برای تیراژ های پایین و یا چاپ شیت به صرفه و منطقی نمی باشد.

تعاریف:

چاپ هلیوگراور گونه‌ای از چاپ‌هایگود است. در چاپ هلیوگراور از کلیشه‌های فلزی (غالباٌ چدنی) استوانه‌ای شکل استفاده می‌شود

که طرح مورد نظر به تفکیک رنگ بر روی آنها حک می‌شود.

این روش چاپ به دلیل استفاده از کلیشه‌های چدنی برای چاپ تیراژهای پائین مقرون به صرفه نیست.

چاپ هلیوگراور عموما برای چاپ بر روی سطوح نایلونی ( ترس بافان، سلوفان، متالایز ) کاربرد دارد.

سیستم چاپ گروار از جمله روش های چاپ گود است.

روشی مناسب برای چاپ با کیفیت بسیار بالا که قادر است تصاویری با سایه روشن های به هم پیوسته درست

همانطور که در یک تصویر عکاسی شده دیده می شود را به وجود آورد.

در روش صنعتی گراور رول موسوم به روتو گراور از سیلندر های فلزی ( از جنس مس ) استفاده می کنند

که تصاویر بصورت حفره های ذره بینی ( و البته معکوس ) بر روی آنها گود شده اند.

این سیلندر ها با استفاده از روش های آنالوگ ( مکانیکی – شیمیایی و فتو شیمیایی ) یا روش های دیجیتالی گود شده و ساخته می شوند.

موارد استفاده:

الف : در حالت رول : انواع بسته بندی ها ، مجلات و برچسب ها با کیفیت بالا.

مناسب برای چاپ مجلات و کاتالوگ های با تیراژ بسیار بالا ( مانند مجله نشنال جئو گرافیک )

لفاف های بسته بندی دیوار پوش و کف پوش ها ، پرده های زینتی ، فیلم های چند لایه پلیمری و کلا سطوح با عرض بالا.

ب : در حالت ورقی : مناسب برای کارهای با تیراژ محدود و کیفیت بالا همچون انواع اوراق بهادار مثل تمبر ، اوراق سهام و برخی اوراق تبلیغاتی .

حفره های گود : اثر چاپی در روش گراور با انتقال مرکب از درون حفره هایی است که بر روی سیلندرهای مسی حک شده اند.

این حفره ها شکل های مختلفی دارند ( مربع ، دایره ، بیضی ) .

اما از لحاظ اندازه دهانه و عمق به ۳ دسته تقسیم می شوند :

یک – حفرهایی که اندازه دهانه و عمق متغیر دارند.

دو – حفره هایی که اندازه دهانه برابر و لی عمق متغیر دارند.

سه – حفره هایی که عمق برابر ولی اندازه دهانه متغیر دارند.

– تعداد حفره ها گاه در ۱ اینچ مربع به ۲۲/۵۰۰ ( ۲۲/۵۰۰ نقطه در ۲/۵۴ سانتی متر ) می رسد.

– تفاوت بین اندازه دهانه و عمق حفره ها باعث به وجود آمدن سایه روشن ها و چاپ شدن تراکم های متفاوتی از تصویر می شود.

– یک حفره با دهانه بزرگ تر یا عمق بیشتر قادر است تا میزان مرکب بیشتری را در خود جای داده

و فضای بزرگ تر یا رنگی تیره تر از تصویر در حال چاپ را ایجاد کند.

– قسمت هایی از سیلندر که فاقد هر گونه حفره ای هستند در واقع بخش های بدون تصویر خواهند بود.

– حفره های با اندازه دهانه و عمق برابر در گذشته بیشتر استفاده می شدند.

– حفره های نوع دو و سه هم امروزه کاربرد دارند.

با استفاده از این حفره ها انعطاف بیشتری برای رسیدن به کیفیت چاپ بالا با در نظر گرفتن سطوح مختلف چاپ شونده به وجود می آید.

– برای چاپ روی لفاف های بسته بندی بیشتر از حفره های با دهانه برابر و عمق متغیر استفاده می شود.

– برای چاپ های با کیفیت بالا از حفره های با دهانه و عمق متغیر استفاده می کنند.

– تصاویر چاپ شده با روش گراور به دلیل بالا بودن تعداد نقاط چاپی روی سیلندر یا همان حفره ها از کیفیت بالا یی بر خور دارند .

البته سیلندر و روشی که برای حکاکی آن بکار می رود تعیین کننده ترین قسمت کار است.

– یکی از ایرادات استفاده ار روش گراور مربوط به چاپ حروف است .

گرچه حروف چاپ شده با این روش خوب هستند اما نسبت به حروفی که با دیگر روش های چاپی مانند

افست به وجود می آیند قابل مقایسه نیستند .

در واقع حروف چاپ شده در روش گراور به خاطر تبدیل شدن حروف به حفره ها ی چاپی همانند حروف چاپ شده با افست واضح و تیز و صاف نیستند .

فرآیند چاپ :

– به دلیل هزینه بالای ساخت سیلندر ، روش گراور صرفا برای کارهای با تیراژ بالا و کارهای رول صرفه اقتصادی دارد.

همانطور که گفتیم به روش چاپ گراور بصورت رول روتو گراور گفته می شود.

– در این روش برای مقاوم کردن سیلندر ها در چاپ های با تیراژ بالا سیلندرها با استفاده از فلز کروم آب داده می شوند.

در این حال وقتی در طی فرآیند چاپ لایه کروم کشیده شده روی سیلندر در حال از بین رفتن بود دوباره سیلندر را آب کروم می دهند.

مراحل چاپ :

یک – فرو رفتن سیلندر به داخل مخزن مرکب دستگاه و چرخیدن آن درون مخزن و پر شدن حفره ها با مرکب روان و رقیق.

دو- تماس سطح سیلندر با یک تیغه استیلی به نام تیغه « داکتر بلید » و گرفته شدن مرکب اضافی سطح سیلندر

و باقی ماندن مرکب درون حفره ها.

سه – قرار گرفتن سطح چاپ شونده بین سیلندر گراور و سیلندر فشار دهنده دستگاه

و انتقال مستقیم مرکب از دورن حفره ها بر روی سطح چاپ شونده .

با توجه به ضخامت و غلظت پایین مرکب منتقل شده بر روی سطح چاپ شونده

رنگ مایه های بدست آمده در چاپ گراور با رنگ مایه های دیگر روش های چاپی متفاوت است.

بنابراین به جای استفاده از مرکب های سایان، ماژنتا ، زرد و مشکی (CMYK) معمول از مرکب های قرمز ، آبی و زرد و مشکی در آن استفاده می کنند.

– در مجموع استانداردهای مشخصی برای استفاده از انواع مرکب و اندازه حروف چاپی برای چاپ سطوح مختلف چاپی وجود دارند.

– روش گراور یک روش مستقیم ( direct) چاپی است ( یعنی تصاویر به صورت مستقیم از روی سیلندر به روی سطح چاپ شونده منتقل می شوند ) به همین دلیل در دستگاه های روتو گراور نیازی به استفاده از روش های کنترل مخزن مرکب نیست پس می توان کیفیت را در این روش به خوبی کنترل کرد و سرعت چاپ را بالا برد.

در برخی موارد سرعت چاپ دستگاه می تواند به حدودا ۹۰۰ متر در دقیقه برسد.

محاسن و معایب چاپ گراور

محاسن :

– کیفیت بالا

– سرعت بالا

– قابلیت چاپ نزدیک به تصاویر سایه روشن پیوسته

– رنگ سیاه پرمایه

– قابلیت چاپ حتی بر روی سطوح چاپ با کیفیت پایین

– صرفه اقتصادی بالا در چاپ های با تیراژ بالا

– سرعت بالای چاپ بعد از فرآیند آماده سازی سیلندر

معایب :

– چاپ شدن حروف به صورت نقطه سایه ( ترامه )