چاپ باتیک یا کلاغه‌ای را به نوعی میتوان نقش‌گذاردن بر روی انواع پارچه به خصوص ابریشم معنی کرد.

کلمه باتیک از لغت Ambatik مشتق شده است که معنی آن یک پارچه با نقاط کوچک است.

باتیک، اصلش از کلمه جاوه‌ای ( یکی از جزایر کشور اندونزی ) Tirtik است که به معنی فرایند

و پایدار کردن بخشی از پارچه در برابر نفوذ رنگ است.

یعنی محافظت از طرح‌ها پارچه با استفاده از گره زدن یا دوختن قبل از رنگرزی.
باتیک به معنای چاپ مقاوم است.

این لغت با معنای خاص خود در جزایر جنوب شرقی آسیا و ژاپن هم رواج دارد

و این هنر از ابتدا از این مناطق نشأت گرفته است اما بر طبق اسناد موجود اصالت این هنر به چین می‌رسد.

پارچه‌های ابتدایی که از غارها و یا قبور فراعنه پیدا شده است و همچنین

رواج هنر چاپ باتیک در میان بومیان جاوه و سوماترا، موید این ادعاست.

که هنر چاپ پارچه قبل از رنگرزی به وجود آمده و انسان آن دوره میتوانسته با وسایل ساده

و با استفاده از رنگ‌های طبیعی، گل یا عصاره بعضی از درختان پارچه را با نقش و نگار دلخواه بیارایند.

پس از شناخته شدن رنگ های طبیعی، هنرمندان این دوره دریافته بودند که با گره زدن و دوختن، چین دادن

و یا لایه و تا کردن نقاط معینی از پارچه میتوان از نفوذ رنگ به داخل آن نقاط مخصوص و مورد نظر جلوگیری نمایند

و در نتیجه یک طرح بسیار ساده و ابتدایی روی پارچه ایجاد می‌گردد.
در قرن ۶ و ۷ میلادی بازرگانان و کاروان‌هایی که راه جاده ابریشم را می‌پیمودند

این متاع را به عنوان سوغات و یا برای فروش به همراه خود می‌آوردند.
بیشتر نقشمایه ها در باتیک دارای معنای نمادین هستند و از طرح های سنتی کهن گرفته شده اند.

متداول ترین طرح های باتیک متشکل از خطوط متقارن در هم بافته و نقش‌های ساده گیاهی هستند.

با وجود این، تقریباً میتوان از هر نقش و طرحی برای چاپ یا نقاشی باتیک استفاده نمود.

تاریخچه باتیک :

از ۲۱۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، انسان غارنشین آثاری از خود برجا نمانده است.

این آثار گویای آن است که انسان از ابزار مختلف، جهت چاپ بر روی پارچه آگاهی داشته است.

مصریان با نقوشی که بر دیوار غارها بر جا نهاده اند، سکاها با آثار باقی مانده پارچه

در قبورشان و قالب‌های سنگی متعدد پیدا شده از آنها هر یک به نوعی سخن از قدمت این هنر دارند.
در ابتدایی ترین شکل چاپ، این چینی‌ها بودند که به روایتی آغازگر این هنر و مبدع آن بودند

و سپس در جاوه اندونزی با رنگهای طبیعی موجود، این هنر به اوج رونق خود رسید.

در کره جنوبی کشف پارچه‌های مدفون شده به همراه مردگان و شواهد موجود در آریزونا و مکزیک، گویای اینست که

آنها نیز با اندکی تاخیر با نقش انداختن بر روی پارچه آشنا شده بوده‌اند.
در قرن هفدهم کشورهای هلند و فرانسه روش چاپ را از هند و چین اقتباس کرده و دنبال کردند.

در سال ۱۶۷۸ میلادی اولین کارگاه چاپ باتیک در آمستردام شروع به کارکرد و سپس به تدریج کشور

سوئیس نیز به جمع آنها پیوست.

در این دوره باتیک کاران با ابداع ظرف مسی با یک لوله یا لوله‌های متعدد، واکس را بصورت خطوط متنوع بر روی

پارچه ریخته و اسلوب کار خود را کامل‌تر کردند. در آن زمان نقش تک‌رنگ بود.

از سده هجدهم در کشور‌آلمان باتیک آغاز شد و کم‌کم طرحهای چند رنگ متداول شد.
کشورهایی مثل تایلند، اندونزی، سریلانکا، هند و مالزی از پیشکسوتان این هنر به شمار می روند.

کم کم این هنر به مرزهای ایران نیز نفوذ کرده و به شکلی کاملاً ساده به کار کرده است.
شهرهایی که از قبیل تبریز، اسکو، دیزج، کهنمو، اسکندان، باویل و کهندان در این کارگوی سبقت از دیگر شهرها‌ گرفتند.

از دوره صفویه یعنی حدود چهارصد سال پیش آثاری از چاپ پارچه در ایران یافته شده است.

این آثار با نقوش داستانهای شاهنامه فردوسی و خمسه نظامی آراسته شده بود.

در دوره مشروطیت این هنر در ایران رونق‌یافته و هنوز نیز در شهرهای مختلف به ویژه در شهرهایی

که نام برده شد، هنرمندان قدیمی مشغول به‌‌کار‌هستند.
با وجود اینکه زادگاه این هنر خاور دور است، اما گسترش آن در حدی بود که امروزه در کشورهایی مثل

آلمان و فرانسه نیز این هنر به اوج شکوفایی خود رسیده است.

بطوری که به راحتی میتوان در فروشگاهها انواع طیف‌های‌رنگ، انواع پارچه‌های ابریشمی

با تو نالیته‌های مختلف رنگی

و انواع وسایل این کار را تهیه کرد و این هنر، هنری کاملاً شناخته شده است.
بیشتر نقش مایه‌ها در بالتیک دارای معنای نمادین هستند و از طرحهای سنتی کهن گرفته شده‌اند.

متداول ترین طرحهای باتیک متشکل از خطوط متقارن در هم بافته و نقش‌های ساده گیاهی هستند.